7 Eylül 2008 Pazar

İşverenin bildirimi önemlidir prim ödemesi çalışanı ilgilendirmez ayrıntılar yazının devamında

Soru: Yaklaşık 2 yıldır özel bir firmada çalışıyorum.İnternet ortamından, hizmet günlerimi takip ediyorum. Düzenli olarak sigortaya prim bildirgemin verildiğini görüyor, fakat tahakkuk ettirdikleri primleri ödemediklerini tahmin ediyorum. En sonunda firmanın Maliye tarafından kara liste denilen, 'KOd 5' e alındığını duydum. Emeklililik vaktim geldiğinde, primlerim ödenmemişse, sigortam geçersiz mi sayılır? Ya da SSK'nın sigortanın, ödenmemiş primleri, benden isteme hakkı doğar mı? Ya da farklı ne gibi komplikasyonlarla karşılaşabilirim?

Cevap: Öncelikle endişelerinizin yersiz olduğunu belirtelim. Çünkü, sigortalı açısından önemli olan işveren tarafından çalışma sürelerinin SSK'ya bildirilmesidir. Prim borcunun ödenip ödenmemesi, sigortalıyı ilgilendiren bir konu değildir. Çalışanın SSK'ya bildirilmesinden sonra, primin ödenip ödenmemesi işverenle kurum arasındaki bir konudur. İşverenin ödemediği primlerin nasıl takip ve tahsil edileceği yasada en ince noktalanna kadar belirlenmiştir. Kurum alacağını takip eder, haciz uygular veya başka yöntemlerle alır. Veya alamaz. Bu, sigortalının özlük haklarını etkilemez. Yani emekli olmasına engel teşkil etmez. Emekli olacağınız zaman kurum, işverenin ödemediği prim borcunu sizden isteyemez. Çalışma süreniz her ay SSK'ya bildirildiği sürece endişelenmenize gerek yok. Aynı şekilde işverenin vergi borçlarını ödememesi de çalışanı ilgilendirmez. Vergi kamu alacağıdır. İşveren aciz duruma düşmediği sürece, Devlet alacağını takip eder, alır. Çalışanın vergi borcuyla ilgisi yoktur. Işverenin ücretlerden kestiği ve vergi dairesine yatırmadığı vergiler ve diğer vergi borcu çalışanın emekliliğine de herhangi bir manisi olmaz.

İstediğiniz zaman emekli olabilirsiniz

Soru: 20 Eylül 1953 doğumluyum. SSK girişim 1980. 1543 gün SSK'ya prim ödedim. 1986'da Bağ-Kur'a kaydımı yaptırdım. Esnaf odasına da tescilim yapılmıştı. 22 yıldır vergi mükellefiyim. 1986-1991 arasında esnaf odasından kaydım silindiği için emekli olamayacağım söylendi. Emeklilik tarihim nedir? • Fethi YÜKSEL
Cevap: 14 Şubat 1985 tarih ve 3165 sayılı yasa ile, 1479 sayılı yasanın 24'üncü maddesinde yapılan değişlik sonucu 22 Mart 1985'ten itibaren, gerçek ve götürü usulde Gelir Vergisi mükellefi olanlar, Esnaf ve Sanatkar siciline kayıtlı bulunanlar ve kanunla kurulu mesleki, kuruluşlanna kayıtlı olanlar zorunlu Bağ-Kur'lu

sayılmıştır. 1986-1991 arasında vergi mükellefi olduğunuzdan Bağ-Kur'lusunuz. 1986-1991 arasında vergiden muaf esnaf olsanız veya vergi mükellefi olmasaydınız, bu dönemde Bağ-Kur'lu olabilmeniz için, esnaf ve sanatkar siciline veya kanunla kurlu meslek odasına kayıtlı olmanız gerekecekti.
1986'daki Bağ-Kur başlangıç tarihinizi bildirmemişsiniz. Ancak. Bağ-Kur'unuz 1986 sonunda başlasa bile, emekli olmak için, 25 tam yıl prim ödeme ve 47 yaş şartlanna tabisiniz. SSK prim ödemenizle birlikte 25 tam yıl prim ödeme şartını yerine getirip, 47 yaşınızı da doldurduğunuzdan istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz.

Çırak sigortası emeklilik açısından başlangıç sayılmıyor

Soru: 3 Mayıs 1969 doğumluyum. 2 Mart 1987'de çıraklık sigortası ile işe başladım. Sigorta primlerim devlet tarafından karşılandı. 1989'da askerliğim sebebiyle işten aynldım. Ancak, 1987-1989 arası herhangi bir sigorta primi gözükmüyor. 1 Ağustos 1991'den itibaren sigorta primlerim yatmaya başlamış. 6450 gün prim gözüküyor. Bu durum emeklilik yaşıma etki eder mi? Aynca, ne zaman emekli olabilirim? • Saim DERELİ
Cevap: Çıraklık döneminde yapılan sigortada kişileri emekli eden malullük,
yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim yatmadığından, emeklilik açısından
başlangıç sayılmaz. Bu dönemde yapılan sigortada hastalık, iş kazası ve meslek hastalığı sigortası yapılır. Çırağın hastalık, iş kazası ve meslek hastalığı riskleri sigortalanmış olur. Çıraklıkta alınan sigorta sicil numarası ve sigorta kartı emekli olana kadar kullanılır. Sigorta başlangıç tarihiniz olarak çalışmaya başladığınız, 1 Ağustos 1991 dikkate alınacaktır. Emekli olmak için, 25 yaş sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 53 yaşınızı dolduracağınız 3 Mayıs 2022'de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinizden önce yaptığınızdan, askerliğinizin 100 günü borçlanmanız halinde, başlangıç tarihiniz 100 gün geri gider ve 51 yaşınızı dolduracağınız 3 Mayıs 2021'de emekli olabilirsiniz.

Şirket ortağı SSK emeklisi destek primi ödemek zorunda

Soru: 1980'de SSK'dan emekli oldum. O tarihten itibaren bir limited şirketin ortağıyım. Bağ-Kur'a kaydım bulunmuyor. Sosyal güvenlik destek primi ödeme zorunluluğum var mı? • Osman Tanıl
Cevap: Sosyal Güvenlik Kurumlarından emekli olup, emeklilik döneminde sizin gibi Bağ-Kur sigortalısı olmayı gerektiren faaliyette bulunanların, Bağ-Kur'a her ay sosyal Güvenlik Destek Primi ödemesi gerekmektedir. Bağ-Kur dışındaki kurumlardan emekli olup, Bağ-Kur'lu olmayı gerektiren faaliyette bulunanlara destek primi ödeme zorunluluğu 2 Ağustos 2003'ten itibaren getirildiğinden, bu tarihten itibaren her ay Bağ-Kur 12'ncİ gelir basamağının yüzde 10'u kadar (bugün için aylık 75.10 YTL) destek primi ödemeniz gerekiyordu. Başvuru süresi 28 Temmuz 2008'de sona eren Af Yasası'ndan yararlanarak destek primlerini ödeseniz, gecikme cezası ve gecikme zammının yüzde 85'inden kurtulabilirdiniz. Ancak, yine de fırsat kaçmadı. Afta uygulama süresi 20 gün uzatıldı. Yasa imza için Cumhurbaşkanlığı'nda. Akşam, sabah Resmi Gazete'de yayımlanması bekleniyor. Yayımlandığında aftan yararlanarak prim aslı ile gecikme cezası ve zammının yüzde 20' sini peşin ödemeniz halinde gecikme cezası ve zammının yüzde 80'i silinir. Ve yılların ihmalini hafif atlatmış olursunuz.

Ödemek isteyenden de prim alınmazsa Bağ-Kur'un mali durumu güzel mi?

Soru: 13 Eylül 2007 tarihinden itibaren bir özel şirkete yüzde 99 hisse oranında ortağım. Aynı zamanda SSK emeklisiyim. Prim borçlanna getirilen ödeme kolaylığından (13 Eylül 2007 ile 31 Mart 2008 dönemi için) faydalanarak sosyal güvenlik destek primlerimi ödemek istedim. Bunun için, 3 Temmuz 2008 tarihinde Bağ-Kur istanbul Bölge Müdürlüğüne başvurarak. Bag-Kur kaydımın yapılmasını ve primlerimin hangi Bağ-Kur numarasına yatıracağını belirlenmesini istedim. Sicil numaram çıkmadığı için yapılandırmadan istifade ettirilmedim. Bugün, Bağ-Kur yetkilileri birikmiş destek primlerinin TC numarama yatırılmasını sözlü olarak belirtti. Bu durumda 20 günlük yapılandırma uzatması Resmi Gazete'de çıkmadığından işlem yaptıramıyorum. Bağ-Kur primlerimin TC numarama yatırabileceğimi yazılı müracaatıma rağmen bildirmedi. Kendi çabamla öğrendim. Yapılandırmadan yararlanamadığım için. mağdur durumdayım. Bu konuda ne yapabilirim? • Tanser IŞEL/Istanbul
Cevap: SSK emeklisi olan limitet şirket ortaklannın, Bağ-Kur'a her ay sosyal güvenlik destek primi ödemesi gerekir. Şirket ortağı olduğunuz 13 Eylül 2007 tarihini takip eden aybaşı olan 1 Ekim 2007'den itibaren destek primi ödemeniz gerekiyordu. 5763 sayılı yasa ile getirilen ödeme kolaylığından yararlanmak için, 3 Temmuz 2008'de yaptığınız başvurunun, başvuru süresinin sonu olan 28 Temmuz 2008'e kadar sonuçlandırılmaması, çok ciddi bir eksikliktir. Sonuçta Bağ-Kur'un yapacağı iş, destek primi yönünden tescilinizi yapmak ve ödeyeceğiniz prim tutarını hesaplamak. Hesaplamaların bilgisayarda, program desteği ile yapıldığı da göz önüne alındığında, ortada ciddi bir görev ihmali oluğuna hiç şüphe yok. Ödeme kolaylığından yararlanma süresi 20 gün uzatıldı. Bağ-Kur'a bizzat başvurun ve durumu anlatın. Ödeyeceğiniz prim tutannı hesaplayıp bildirmezlerse, Sosyal Güvenlik Kurumu İstanbul 11 Müdürü Mustafa Kuruca ya ulaşarak durumu anlatın. Mustafa Kuruca değerli bir bürokrattır. Sorununuzu aynı gün çözeceğine hiç şüphemiz yok.

Adınıza görünen KEY'i almanızda sakınca yok

Soru: 1 Ocak 1987-14 Şubat 1989 arasında Konut Edindirme Yardımı olarak kesilmiş olup. ev sahibi olduğumdan dolayı Türkiye Emlak Bankasına müracaat etmem sonucu 1994 te tarafıma 360 YTL Konut Edindirme Yardımı yapıldı. 28 Temmuz 2008 tarihinden itibaren hak sahiplerine ödemeye başlanan Konut Edindirme Yardımı'ndan tarafıma 350 YTL ödeme gözükmekte. Bu parayı tekrar kullanabilir miyim? • Habib ÇETÎN
Cevap: Konut Edindirme Yardımı yapılan 1987-1995 arasında sizin gibi yaklaşık 200 bin kişi yardımı kullandı. Ancak, yardımın kullanıldığı aydan itibaren KEY'ler Emlak Kredi Bankası ve Toplu Konut İdaresi'nden kullanılan kredilerin geri ödemesine karşılık yatırıldı. 1994'te kredi kullanmadan konut almışsanız. yardımı kullandığınız tarihten sonraki aylara ait KEY'ler adn uza yatınlmış olabilir. Adınıza listelerde görünen 350 YTL KEY'i neden almayacaksınız ki? Devlet KEY listesine adınızı o parayı almanız için yazmış. Almanızda sakınca yok.

Boşanan eşler KEY'i paylaşmalıydı

Soru: 1987-1995 yıllan arasında bir telekomünikasyon şirketinde çalışıyordum. 1998'de emekli oldum. 1985-2005 yıllannda evli olduğum eski eşimden, 2005'te boşandım. O da 1987-1993 yıllan arasında bir şirkette çalışıyordu. Boşanmış kadınlara KEY ödenmediğini biliyorum. Ancak, eski eşim 960 YTL KEY ödemesi aldı. Bildiğim kadanyla, kadının KEY ödemesi de kocasına yapıldı. Benim KEY'lerim eski kocamın hesabına yatmadı mı? Yoksa, evlilerde KEY kesintileri sadece kocaya mı yatırıldı? Yani benim KEY almaya hakkım var mı? Ve KEY'lerim eski eşimin hesabına mı yattı? Bu sorunun yanıtını eski çalıştığım şirket vermedi. • Sevil TURGUT
Cevap: Konut Edindirme Yardımı'nın (KEY) yapıldığı 1 Ocak 1987 ve 31 Aralık 1995 tarihleri arasında evli olan kan ve kocadan ikisinin de KEY e hak sahibi olduğu hallerde, KEY sadece kocanın hesabına yattı. Evli kadın adına KEY yatınlmadı. Aynca kadın adına yatacak KEY'in kocanın hesabına yatınlması gibi bir durum da olmadı. Ancak, adına KEY yatırılırken evlenen kadına, evlendiği tarihi takip eden ay başından itibaren KEY durduruldu. KEY hesabı da kocasının hesabı ile birleştirildi. KEY ödenen dönemde evli olduğunuzdan adınıza KEY yatınlmadı. Size ait olup eski eşiniz adına yatan KEY de yok. Bu durum adil değil. Kadın adına KEY yatmamasının tek nedeni o dönemde evli olması. Evlilik birliği devam ettiğinde, nasıl ki alınan KEY'i kan ve koca birlikte tasarruf ediyorsa, sizin gibi ayrılmış olan eşlerde de KEY ödemesi en azından eski eşler arasında paylaşılmalıydı.